Op 11 mei 1904 werd dat de Spaans/Catalaanse schilder en kunstenaar Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech geboren in het dorp Figueres, provincie Gerona. Het was ook die plaats waar Salvador Dalí 23 januari 1989 werd begraven in het Teatro Museo Dalí.
Dalí is wereldberoemd geworden door zijn extravagante kunstwerken en surrealistische schilderijen. Daarnaast was Dalí zelf een extravagant persoon om te zien met zijn grote snor en vreemde kledij. Ook zijn leven als kunstenaar verliep niet helemaal normaal.
Jeugd
Dalí werd op 11 mei 1904 geboren in de plaats Figueres, op zo’n 25 kilometer van de grens met Frankrijk in de provincie Gerona. Dalí had een zus Anna Maria en een broertje die al op 3-jarige leeftijd overleed, nog voordat Dalí geboren werd. Zijn eerste tekenonderwijs kreeg Dalí op tienjarige leeftijd van een vriend van zijn vader, de impressionistische kunstschilder Ramón Pichet.
Zijn eerste tentoonstelling vond in 1918 plaats in het Stadstheater van Figueres. In zijn jonge jaren was Dalí geïnteresseerd in kunstschilders als El Greco, Francisco Goya, Michelangelo en Diego Velázquez. Hij richtte zijn aandacht in die tijd op het impressionisme en het kubisme.
Salvador Dalí studeerde in Madrid van 1921 tot 1924. In 1926 ging hij naar Parijs waar hij onder andere Pablo Picasso en André Breton leerde kennen. In 1929 werd hij verwelkomd door Breton en sloot hij zich aan bij het surrealisme. Hij werkte er samen met onder anderen de cineast Luis Buñuel.
Gala
In 1929 leerde Dalí de vrouw Gala kennen die samen met haar toenmalige echtgenoot in de badplaats Portlligat op vakantie was. Voor Dalí en Gala was het liefde op het eerste gezicht waarna Gala scheidde van haar echtgenoot, iets wat in die tijd niet normaal en bijna onmogelijk was. Dalí moest dan ook tot 1958 wachten voordat hij officieel met Gala kon trouwen, na de dood van haar ex-man.
Het gerucht ging dat Dalí een fobie voor vrouwelijke genitaliën bezat. Dalí was dan ook zeer waarschijnlijk nog maagd toen hij Gala in 1929 ontmoette. Overigens had Dalí enkele jaren een goede vriendschap met de homoseksuele dichter Federico García Lorca die volgens de verhalen meerdere keren seksueel contact met Dalí heeft gezocht. De vriendschap tussen beide mannen eindigde echter na de film “Un chien andalou” waarvan de dichter Lorca meende dat dit een aanval was op zijn persoon.
Amerika
In 1940 vertrok Dalí met Gala naar de Verenigde Staten omdat Frankrijk door het Duitse rijk werd bezet. Dalí en zijn vrouw woonden daarna 15 jaar in de Verenigde Staten waarbij hij enkele kunstwerken maakte en samenwerkte met Walt Disney.
Dalí keerde in 1955 terug naar Spanje. Die periode staat bekend als zijn klassieke periode waarin hij zijn gedachten over wetenschappen en katholieke geloof liet zien in zijn kunstwerken waarvan 18 schilderijen en enkele kunstjuwelen. Voordat Dalí echter naar Spanje verhuisde woonde hij ook nog in Portugal en Italië waar hij in Rome een film maakte.
Franco
Dalí had voor de oorlog de opstand van generaal Francisco Franco en andere officieren gesteund, die leidde tot de Spaanse Burgeroorlog en feliciteerde met andere kunstenaars de generalissimo bij de overwinning van de Spaanse nationalisten in 1939. Dalí werd later als aanhanger van de alfonsistische monarchisten door de Spaanse koning Juan Carlos in de adelstand verheven.
Hij en Gala werden markies en markiezin de Dalí de Pubol, hun eigen gekochte kasteel. Eerder werd hij al opgenomen in de Orde van Isabella de Katholieke. De adellijke titel verdween met Dalí in het graf aangezien hij geen kinderen had. In 1982 overleed zijn vrouw en levenslange muze Elena (Gala) Djakonova, 89 jaar oud en op 23 januari 1989 overleed Dalí aan een hartstilstand in de Galatea-toren van zijn museum in Figueres, waar hij de laatste jaren van zijn leven woonde. Hij werd daar ook begraven waarbij zijn graf nu te bezoeken is.
Kunstwerken
Het is niet mogelijk om alle kunstwerken van Dalí hier op te noemen, daar zijn genoeg andere bronnen voor. Veel van Dalí’s kunstwerken zijn echter niet te vinden in Spanje zelf maar in het buitenland waarbij er veel te vinden zijn in de Verenigde Staten.
De grootste collectie werken bevindt zich in het Salvador Dalí Museum in Florida. Daarnaast zijn er werken te zien in het Guggenheim Museum, Metropolitan Museum of Art, het Museum of Modern Art in New York en het Minneapolis Institute of Arts in Minnesota. Ook in de National Galleries of Scotland in Edinburgh en in het museum Tate Modern in Londen zijn enkele werken terug te vinden.
In Frankrijk is in Parijs/Montmartre een aan Dali gewijd museum te vinden. In Spanje in het Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía en het Museo Thyssen-Bornemisza in Madrid. In Nederland heeft het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam werk van Dalí in de collectie. In Italië bevinden zich werken in het Peggy Guggenheim Collection in Venetië. In België is er een permanente tentoonstelling rond Salvador Dalí in de Museum-Gallery Xpo: Salvador Dalí in Brugge.
Gerona
In Spanje zijn veel van Dalí’s werken ondergebracht in de Dalí Foundation, dat bestaat uit drie Spaanse Dalí musea in Figueres, Pubol en Portlligat in Spanje. Op 23 september 1974 werd in Dalí’s geboorteplaats Figueres het Teatro Museo Dalí geopend. Zowel eigen werken als werken van kunstenaars die Dalí bewonderde, zijn hier te zien.
Dalí maakte niet alleen schilderijen hij maakte ook o.a. sieraden en parfum die hier ook te bewonderen zijn. Daarnaast is het kasteel Pubol te bekijken en is een bezoek aan de woning van Dalí in Portlligat de moeite waard om te zien.
Citaten
Dalí stond bekend als extravagant in kleding, zijn wijze van doen en zijn uitspraken. Zo wist Dalí af en toe citaten te geven waarover nu nog steeds wordt gesproken. Hieronder enkele van zijn bekendste citaten:
“Iedere morgen wanneer ik wakker word, is mijn grootste vreugde: dat ik Salvador Dalí ben.”
“Wie wil niet liever door geluk dommer worden dan wijzer door schade?”
“Het enige verschil tussen mijzelf en een gek is dat ik weet dat ik gek ben.”
“Wanneer je voor genie speelt dan word je er een.”
