Een tapa (meervoud: tapas) is de aanduiding voor een Spaans aperitiefhapje. Traditioneel is een tapa een eetlustopwekkend hapje dat in Spaanse cafés bij een alcoholhoudend drankje (bier, wijn, sherry) wordt genuttigd. Soms worden in Spaanse cafés (met name in Andalusië en in het binnenland) bij het bestelde drankje automatisch één of meerdere tapas gratis gegeven.
De oorsprong van de tapa is omstreden maar vast staat dat het woord “tapa” (meervoud tapas) is afgeleid van het Spaanse werkwoord “tapar” hetgeen afdekken of bedekken betekent. “Tapa” is dan ook letterlijk te vertalen als “deksel”.
Op basis van deze betekenis wordt vaak verondersteld dat tapas zijn ontstaan uit de gewoonte om een drankje letterlijk met een stuk brood en/of een plakje ham af te dekken, dit om te voorkomen dat er bijvoorbeeld vliegen in het glas zouden komen.
Oorsprong
De oorsprong zou terug te voeren zijn tot de jaren 1500 en keizer Karel V. Onder zijn bewind vertrok van het zuiden van Spanje om het uur een paard en ruiter naar de Zuidelijke Nederlanden waar Margaretha van Parma zijn vertegenwoordigster was. Onderweg stopten de ruiters vaak in herbergen om iets te drinken.
Al snel werd vastgesteld dat heel wat ruiters ronduit dronken op hun paard zaten, dus heeft Keizer Karel opgedragen dat alle herbergen in Spanje bij de drank ook voedsel moesten aanbieden. Zodoende werd vermeden dat de ruiters enkel wijn of alcohol dronken en geen voedsel tot zich namen. Vandaar het gebruik om (voornamelijk in Spanje) kleine hapjes, tapas, bij de drank te serveren.
Gebruik
Hoewel de tapa oorspronkelijk een tussendoortje was, worden ze in Spanje ook wel geconsumeerd als maaltijd. Ook buiten Spanje worden tapas in tapasbars als avondmaaltijd aangeboden, al lijken de “Amerikaanse”, “Nederlandse” of “Duitse” versies van tapas niet altijd op wat men in Spanje tapas noemt.
Voorbeelden
Er zijn honderden soorten tapas, die sterk per regio verschillen, zoals serrano-ham, olijven, calamares (gefrituurde inktvisringen), kaas, tortilla en albondigas (Spaanse gehaktballetjes). In de noordelijke regio’s, waaronder Baskenland, gaat het meestal om “pintxos”, kleine stukjes brood belegd met allerlei verschillende ingrediënten (vis, vlees, vegetarisch of een combinatie van het genoemde).
- Tortilla de patatas (aardappelomelet)
- Pinchos of Pintxos (kleine belegde broodjes)
- Gemarineerde ansjovis
- Aioli (olie-lookbereiding die gebruikt wordt als saus voor inktvisringen, gamba’s, …)
- Albondigas (gehaktballetjes in tomatensaus)
- Chorizo al vino (in wijn gemarineerde chorizo)
- Calamares (gefrituurde ringen van de pijlinktvis)
- Gevulde of gefrituurde champignons
- Patatas bravas (gebakken aardappelen in pikante tomatensaus)
- Gemarineerde olijven
- Gezouten amandelen
- Morcilla (bloedworst)
- Pimientos de Padrón (kleine paprika/pepersoort)
- Caracoles (slakken)
- Cola de toro (stierenstaart)
