Spanje kent veel natuur en een grote verscheidenheid aan bossen, bergen, natuurparken, flora en fauna. Er zijn vele soorten dieren die in Spanje in het wild leven maar enkele van hen worden al tientallen jaren bedreigd met uitsterven. Dankzij de inzet van de mens en de bescherming van deze diersoorten hebben ze weten te overleven maar dat wil nog niet zeggen dat de dreiging van uitsterven helemaal voorbij is. We geven zes voorbeelden van dieren die in Spanje leven en waarvan de toekomst niet helemaal zeker is.
In Spanje heeft men vele natuurparken waar de bossen, planten en bomen beschermd zijn. Helaas gebeurde dat niet altijd met de dieren die daar leefden waardoor er enkele diersoorten zijn die met uitsterving bedreigd worden. Dankzij vele stichtingen en instellingen maar ook de Europese, landelijke en regionale politiek worden enkele diersoorten steeds iets minder bedreigd en beter beschermt. Helaas kunnen we niet alle meer dan 150 met uitsterven bedreigde dieren opnoemen maar halen we er zes uit die dankzij de inspanningen van de mens overleven en waarvan de populaties weer iets groeiende zijn.
Iberische Lynx (Lince Ibérico)
De pardellynx (of Lynx pardinus) wordt algemeen beschouwd als een van de zeldzaamste katachtigen. Hij komt enkel voor op het Iberisch Schiereiland (Spanje) en wordt daarom ook wel Iberische lynx of Spaanse lynx genoemd. De pardellynx lijkt veel op de Euraziatische lynx maar is kleiner (kop-romplengte: 80-110 cm, schouderhoogte: 60-70 cm, gewicht: 13 kg) en heeft meer en donkerdere vlekken. De pardellynx heeft een kort staartje van 11 tot 13 centimeter, met een zwarte punt. Een ander kenmerkend detail zijn de spitse oren.
Vroeger kwam de pardellynx of Iberische lynx voor in diverse landen zoals Spanje, Portugal en Zuid-Frankrijk, en waarschijnlijk ook in Italië. Tegenwoordig komt hij enkel voor in kleine, van elkaar gescheiden populaties in de bergen in het zuidwesten van Spanje. Er zijn drie bekende populaties, twee in Andalusië en één in Castilië-La Mancha. De populatie in het Nationaal park Doñana is het grootst.
Het aantal in Spanje levende lynxen is de laatste jaren flink gedaald van 1.000 naar ongeveer 300. Ondanks de beschermende status hebben de lynxen te maken met een steeds kleiner wordende groep konijnen, hun voornaamste eten, vernietiging van hun leefomgeving en de tientallen aanrijdingen die jaarlijks plaatsvinden waarbij in het wild levende lynxen gedood worden.
Bruine beer (Oso Pardo)
In Spanje komen nog steeds wilde bruine beren voor, in het Spaans Oso Pardo genoemd. De wilde beren kan men nog tegenkomen in de bergen van de Picos de Europa en in de Pyreneeën op de grens tussen Spanje en Frankrijk. Het is moeilijk precies vast te stellen hoeveel bruine beren er in het wild leven in Spanje maar de schattingen laten zien dat er ongeveer 300 beren in het wild leven. Het merendeel is te vinden in de Picos de Europa waar op de grens tussen Asturië, Léon, Palencia en Cantabrië zo’n 240 beren te vinden zijn. In de Catalaanse en Aragonese Pyreneeën zijn daarnaast ook nog eens tussen de 40 en 50 beren te vinden.
De bruine beren die in het wild leven zijn tegenwoordig vaak gedwongen om hun leefomgeving in de bergen en bossen van de veilige Picos de Europa en de Pyreneeën te verlaten op zoek naar eten dichterbij die plaatsen waar mensen wonen. Dat kan voor de beren soms uitlopen op een fataal einde omdat de mens van nature bang is voor de beer en daarnaast ongevallen sneller gebeuren. Nog niet zolang geleden heeft er in Asturië een confrontatie plaatsgevonden tussen de mens en de beer waarbij een jong exemplaar werd doodgeschoten door een nog onbekend iemand.
Iberische wolf (Lobo Ibérico)
De Iberische wolf (Canis lupus signatus) of Lobo Ibérico in het Spaans is een kleine ondersoort van de wolf, die alleen in Spanje en Portugal voorkomt. Het lijkt vreemd maar ongeveer 40 jaar geleden moest de regering van Spanje jagers beloningen betalen om de Iberische wolven te doden omdat er teveel waren. Deze situatie is nu inmiddels drastisch veranderd en er leven nu nog maar zo’n 2.000 exemplaren van deze wolfsoort in Spanje.
De wolf in het algemeen heeft een slecht imago en dat heeft er onder andere voor gezorgd dat men sneller geneigd is deze dieren te doden. Iberische wolven leven in paren of kleine familiegroepen en maken jacht op jonge reeën, konijnen, egels, ratten, hagedissen, vogels en insecten. Ook eten ze eieren en vruchten zoals bessen en dus geen mensen zoals de verhalen en sprookjes vertellen.
De Iberische wolf leeft in Spanje hoofdzakelijk in het noorden van het land in de Picos de Europa en de Pyreneeën bergen en natuurgebieden. Er zijn echter ook wolven te vinden in Castilla y Léon, Castilla la Mancha, Cantabrië en Asturië. Ook in de bergachtige en zwaar beboste gebieden in Andalusië kunnen Iberische wolven voorkomen maar de populatie daar is erg klein dus de kans dat je ze daar ziet is niet zo groot.
Spaanse keizerarend (Águila Imperial)
De Águila Imperial wordt ook wel Spaanse keizerarend genoemd en is een arend uit het geslacht aquila die alleen in Spanje en Portugal voorkomt. Deze arend leeft alleen in zuid en west Spanje en in delen van Portugal. De Spaanse keizerarend overwintert in zijn broedgebied waarvoor de keizerarend naar het zuidoosten trekt. De arend voedt zich hoofdzakelijk met konijnen maar ook knaagdieren, duiven, kraaien, eenden en vossen staan op zijn menu.
In de jaren 60 van de vorige eeuw werd de soort met uitsterven bedreigd, door inperking van het leefgebied en illegale vergiftiging. Er waren toen nog maar 30 broedparen. In de jaren 80 begon een aarzelend herstel tot 148 paar in 1994. Na een inzinking zette dit herstel door. In 2007 waren er 232 paren in Spanje en drie in Portugal terwijl men nu schat dat er zo’n 300 tot 400 volwassen vogels zijn in Spanje en delen van Portugal. Het merendeel van de Spaanse Keizerarend is te vinden in de regio’s Madrid, Castilla y León, Castilla la Mancha en Extremadura.
Lammergier (Quebrantahuesos)
De lammergier (Gypaetus barbatus) of Quebrantahuesos in het Spaans is een vogel uit de familie van havikachtigen. De naam “lammergier” stamt uit de tijd, dat men dacht dat de vogel op lammeren en zelfs kinderen joeg. In Europa is dat een van de redenen geweest dat het dier halverwege de 20ste eeuw vrijwel is uitgestorven omdat er lange tijd jacht op gemaakt. Datzelfde gebeurde ook in Spanje maar dankzij een beschermende status leven er nu ongeveer 300 exemplaren in het land.
Bijna alle Quebrantahuesos leven in de Spaanse Pyreneeën maar ondanks het feit dat er rond de 300 exemplaren zijn hebben slechts 100 van hen de capaciteit zich voort te planten waarmee de situatie van overleven van deze vogelsoort erg klein is.
Tegenwoordig zijn er, ondanks allerlei beschermingsmaatregelen, een aantal bedreigingen die deze vogelsoort kwetsbaar maken, zoals het uitleggen van vergiftigd aas (om roofdieren in het algemeen te bestrijden), aantasting van het leefgebied waaronder ook de plaatsing van windturbines en elektriciteitsmasten, het verstoren van broedende vogels en een verslechterd voedselaanbod door veranderingen in de manier waarop vee gehouden wordt.
Pyrenese desman (Desman Ibérico)
De Pyerenese desman is een molachtig zoogdier welke niet veel meer voorkomt in Spanje. Zoals de naam in principe al aangeeft leeft deze kleine molsoort in de Pyreneeën maar komt hij ook voor in de Picos de Europa, langs de Atlantische Oceaan in de gebieden Cantabrië, Asturië en Galicië en in het noorden van Portugal.
De Desman Ibérico heeft een rond lichaam, met een zeer korte nek en een lange (ca. 20 mm), beweeglijke snuit, waarmee hij zijn prooi opspoort; het dier heeft een goed ontwikkelde reukzin. Zijn achterpoten zijn groot (31 à 38 mm) en volledig gewebd. Hierdoor kan hij in het water zich zeer snel voortbewegen. Hij heeft een lange staart (120 à 155 mm), die zijdelings afgeplat is. De voorpoten hebben zeer scherpe klauwen waardoor hij houvast krijgt op glibberige oppervlakken.
Aangezien het hier om kleine diertjes gaat kan er niet precies gezegd worden hoeveel van de Pyrenese desman mollen er nog leven in Spanje. het zijn er in ieder geval niet al te veel anders zou deze diersoort niet op de lijst verschijnen van bedreigde diersoorten in Spanje.
